Web sitelerinin dijital ortamdaki adına ve adresine domain ya da alan adı denir. Dijital dünyada her şey IP (Internet Protocol ) adresleri yardımı ile birbirlerini bulur. Bu adresler alan adı (domain) web sitelerinin kolayca bulunabilmesini elde eden dijital adresleridir. IP adreslerinin akılda tutulması zor olduğundan alan adı sistemi oluşturulmuş ve kullanıma açılmıştır.
Domain (alan adı) oluşturma, tescil etme ve yönetme ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) İnternet Tahsisli İsimler ve Sayılar Kurumu ve IANA (Internet Assigned Number Authority) web atanmış numaralar kurulu tarafınca organize edilmiş ve bazı kurallarla dünya genelinde tescil edilebilmesinin yolu açılmıştır.
Alan adları satılan değil kiralanan hizmetlerdir ve her yıl tekrardan adınıza tescil edilmelidir. Türden türe değişik şartlar ve sürelerde olmak suretiyle minimum 1 yıl en fazla 10 yıl olmak suretiyle toplu tescil işlemi de yapılabilir.
Bu hizmeti veren kuruluşların web sayfalarına girip üye olarak kolayca alan adı sorgulayıp adınıza tescil ettirebilirsiniz. Uzun senelerdir sorunsuz bir halde ve güvenle alan adı tescil işlemi yaptırdığım niobehosting.com üstünden örnek vermem gerekirse domain sorglamau ekranına gelmiş olarak belirlediğiniz kelime sayı ve harf kombinasyonlarını aratabilirsiniz. Domain sorgulama ve kayıt sayfasına https://www.niobehosting.com/domain/domain-sorgulama/ bu adrese tıklayarak direkt olarak erişebilirsiniz.
Bazen gerçekleşen kampanyalar ile senelik ücretlerde yüksek oranda indirimleri takip edin ve kimi zaman bir tek hosting hizmeti alarak bazı alan adlarını parasız tescil edebilirsiniz.
DNS (Domain Name System) alan adı isim sistemi ise dünyanın herhangi bir yerinden tarayıcıya alan adı yazıldığında internette o internet sayfasını barındıran sunucuya bağlanmak gerekecektir değil mi? İşte bu süreç Name Server sunucuları ve DNS sunucuları yardımıyla olmaktadır.
Bir domain tescil ettiğinizde registrar şirket o domaine default olarak name server adresleri ile bağlantılandırır. Alan adına birbirinin yedeği olacak şekilde, ns1 (name server 1) ve ns2 (name server 2) adresleri tanımlanır.
Bu adreslerin bağlı bulunmuş olduğu isim sunucularından (Name Server) biri çalışmaz ise yedeği yanıt vererek domainin IP adresinin bulunmasını elde edecektir. Bu sistemin içinde bir de DNS (Domain Name System) Alan Adı İsim Sistemi sunucuları vardır ve bu sunucular dünya genelinde belirli lokasyonlara dağıtılmıştır.
Dünyada belirli lokasyonlara dağıtılmış ve web uzayını denetim eden ve bölen 13 taneRoot (Kök) DNS sunucusu bulunur, bu ana sunuculara bölgesel olarak birçok DNS sunucusu bağlanır ve tüm dünyadaki istekleri karşılayarak alan adına bağlı IP adreslerinin ve bu IP adresine bağlı web sitesinin barındırıldığı Hosting sunucusunun (server) bulunması sağlanır.
Özetle DNS sistemi internetteki tüm domainlerin ve IP adreslerinin birbiri ile eşleşmesini ve bu sayede bağlantı kurulmasını elde eden ve yöneten sistemin kendisidir.
Alan adı ve uzantısı (domain) web sitemizin adresini belirtir; sadece web sitemizde birçok sayfa, yazı, video yada fotoğraf galerisi olabilir. Bunların her biri web sitenizin barındırıldığı sunucuda bir dosyaya kaydedilir ve o dosya yolu internette bağlantı olarak da adlandırılan URL’ yi oluşturur.
URL (Uniform Resource Loader) şu demek oluyor ki Tek Seviye Kaynak Bulucu terimi ise bu yollara verilen addır. URL en başta bağlantı protokolü, sonrasında SLD (Second Level Domain) peşinden TLD (Top Level Domain) ve sonunda da sayfanın kayıtlı olduğu dosya yolu olarak kısımlandırılır.
www.niobehosting.com
adresi bir URL’dir.
“https://www.” bağlantı protokolünü, “niobehosting.com” internet sayfasına ilişik alan adını, “/blog/nameserever-ns-nedir/” kısmı ise alan adının saklandığı hosting sunucusunda yazının bulunmuş olduğu dosya yolunu ifade ve işaret eder.
Alan adları iki kısımdan oluşmaktadır, biri bizim belirlediğimiz ve harf sayı kombinasyonlarından üretilen kısmı, diğeri ise “.com”,“.net” şeklinde uzantı kısmıdır.
SLD (Second Level Domain) ikinci düzey tesir alanı adı bizim belirlediğimiz kısım, TLD (Top Level Domain) üst düzey alan adı ise çeşitli seçeneklerde olan uzantı kısmıdır.
TLD (Top Level Domain) üst düzey alan adı, ICANN tarafınca belirlenir ve kullanıma sunulur. ICANN alan adı uzantılarının bazılarının daha popüler olması ve tekelcilik oluşturma ihtimali üstüne daha çok seçenek geliştirerek ve dünya üstünde birçok şirkete tescil yetkisi vererek bu organizasyonu sağlar.
TLD’ler Generic, Country Code ve Sponsored olmak suretiyle 3 ana başlıkta değerlendirilir. Her birinin oluşturulma amacı ve kullanılış biçimi farklıdır ve başka başka anlamlar ihtiva ederler.
En fazlaca malum ve tercih edilen TLD’ler bu kısımdadır. Genel kullanım için oluşturulan bu TLD formlarına değinelim.
En fazlaca malum gTLD çeşitleridir ve dünya genelinde kullanıma sunulan 1584 tane gTLD bulunur. Değişik amaçlarla ve çeşitli bölgelerde kullanılmak suretiyle türetilen gTLD çeşitlerinden bazı örnekler vermek gerekirse; “.istanbul”, “.nyc”, “.paris” şeklinde gTLD türleri mahalli ve gezinsel amaçlı oluşturulmuştur.
Ek olarak “.money”,“.me”,“.shop”,“.name” şeklinde örnekler ile finansal yada kişisel domainler oluşturmak mümkündür.
gTLD ler minimum 1 yıl ve en fazla 10 senelik sürelerle toplu olarak hiçbir belge gerektirmeden adınıza tescil (register) edilebilir. ICANN akreditasyonu olan firmalar direkt ICANN adına işlem yaparlarken bayilik sistemi ile akreditasyona gerek kalmadan birçok alt bayi tarafınca domain tescil işlemi yapılabilmektedir.
Country Code Top Level Domain (ccTLD), şu demek oluyor ki ülke kodu üst düzey alan adı, ülkeleri birbirinden ayıran TLD türüdür. Bu uzantı yardımıyla domainin hangi ülkeye ilişik bulunduğunu anlamış oluruz. Dünyada şu anda kullanılan 312 tane ccTLD mevcuttur.
Genel anlamda alan adı uzantısının sonuna “nokta” dan sonrasında ülke plaka kodu şeklinde konuşlanır. Sadece bazısı direkt SLD devamına eklendikten sonra oluşturulur.
“com.tr” örneğinde ccTLD aslına bakarsak bir gTLD olan “.com” arkasına kuyruk olarak eklenmiş olur sadece benzer şekilde bir ccTLD olan “.de” direkt SLD (Second Level Domain) sonuna eklenmiş olur.
Mesela “google.com.tr” Türkiye uzantılıdır sadece “google.de”Deutchland (Almanya) uzantılıdır ve ccTLD lerin bu şekilde değişik kullanımlarına da müsaade edilir. Bazı ccTLD’ lere örnek vermek gerekirse;
ccTLD ler ilk tescil edilmeye başlandığında Türkiye’de yetkilendirilen ODTÜ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) tarafınca yönetilmekteydi. Sonrasında “nic.tr” şirketi kuruldu ve “.tr” uzantılarının tamamı nic.tr tarafınca tescil edilmeye başlandı.
Sonrasında BTK’ ya (Bilgi Teknolojileri Kurumu) devredilen nic.tr şirketi resmi dairelere ilişik “gov.tr”, “.bel.tr”, “.edu.tr”, “pol.tr”, “tsk.tr” şeklinde uzantılı domain tescilini hala kendisi gerçekleştiriyor.
Sadece “.com.tr”,“.org.tr”,“.net.tr” şeklinde uzantılar nic.tr tarafınca Mart 2021 zamanı itibariyle yetkilendirilen kuruluşlar üstünden gerçekleştiriliyor.
“.com.tr”, “.org.tr” ve “net.tr” uzantılarının tescili için gTLD’ lerden değişik olarak bazı ek belgelere gerekseme vardır. Minimum 1 yıl en fazla 5 yıl tescil edilebilir ve kişiden kişiye şirket ve marka devri haricinde devredilemez.
Sponsored Top Level Domain (sTLD) Sponsorlu Üst Düzey Alan Adı ise bir topluluk, bir kurum yada bir bölgede bulunan belirli gruplar tarafınca desteklenen bir TLD çeşididir. Bu alan adı uzantısı için birkaç örnek vermek gerekirse “.museum” uzantısı MuseDoma (Museum Domain Management Association International) internasyonal müzeler alan adı yönetimi birliği tarafınca organize edilmektedir.
Bahsi geçen sTLD çeşitleri belirtilen organizasyonlar ve birlikler tarafınca desteklenir ve yönetilir.
Popüler alan adı uzantılarının sıralaması statista.com un yayınladığı rapora bakılırsa aşağıdaki şeklinde gerçekleşmiştir.
Gene yeni gTLD’ ler içinde bazıları popüler olmakta çoğunlukla tercih edilmektedir “.xyz”,“.site”,“.online”,“.top” yaygın bir halde kullanılmaktadır.
En fazlaca spam olarak değerlendirilen domainler ise aşağıdaki TLD 'lerden çıkmıştır.
Bu vaka doğal olarak ki, bu TLD’leri yeğleyen internet sayfası yöneticilerinden kaynaklanıyor. Sadece bu şekilde fena ünvana haiz TLD’leri tercih edip etmemek size kalmış.
Özetle, alan adları çeşitli amacı, organizasyonu, birliği yada ülkeyi TLD’ler yardımıyla ifade etmekte sadece bir çok ülke kodlu TLD şeklinde kesinlik ifade etmez. Siz de projenize uygun bir alan adı tescil edip sitenizi oluşturabilirsiniz. Başarılar…
Domain (alan adı) oluşturma, tescil etme ve yönetme ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) İnternet Tahsisli İsimler ve Sayılar Kurumu ve IANA (Internet Assigned Number Authority) web atanmış numaralar kurulu tarafınca organize edilmiş ve bazı kurallarla dünya genelinde tescil edilebilmesinin yolu açılmıştır.
Alan adları satılan değil kiralanan hizmetlerdir ve her yıl tekrardan adınıza tescil edilmelidir. Türden türe değişik şartlar ve sürelerde olmak suretiyle minimum 1 yıl en fazla 10 yıl olmak suretiyle toplu tescil işlemi de yapılabilir.
Alan Adı Iyi mi Tescil Edilir?
Bu hizmeti veren kuruluşların web sayfalarına girip üye olarak kolayca alan adı sorgulayıp adınıza tescil ettirebilirsiniz. Uzun senelerdir sorunsuz bir halde ve güvenle alan adı tescil işlemi yaptırdığım niobehosting.com üstünden örnek vermem gerekirse domain sorglamau ekranına gelmiş olarak belirlediğiniz kelime sayı ve harf kombinasyonlarını aratabilirsiniz. Domain sorgulama ve kayıt sayfasına https://www.niobehosting.com/domain/domain-sorgulama/ bu adrese tıklayarak direkt olarak erişebilirsiniz.
Bazen gerçekleşen kampanyalar ile senelik ücretlerde yüksek oranda indirimleri takip edin ve kimi zaman bir tek hosting hizmeti alarak bazı alan adlarını parasız tescil edebilirsiniz.
DNS Sistemi Nedir?
DNS (Domain Name System) alan adı isim sistemi ise dünyanın herhangi bir yerinden tarayıcıya alan adı yazıldığında internette o internet sayfasını barındıran sunucuya bağlanmak gerekecektir değil mi? İşte bu süreç Name Server sunucuları ve DNS sunucuları yardımıyla olmaktadır.
Bir domain tescil ettiğinizde registrar şirket o domaine default olarak name server adresleri ile bağlantılandırır. Alan adına birbirinin yedeği olacak şekilde, ns1 (name server 1) ve ns2 (name server 2) adresleri tanımlanır.
Bu adreslerin bağlı bulunmuş olduğu isim sunucularından (Name Server) biri çalışmaz ise yedeği yanıt vererek domainin IP adresinin bulunmasını elde edecektir. Bu sistemin içinde bir de DNS (Domain Name System) Alan Adı İsim Sistemi sunucuları vardır ve bu sunucular dünya genelinde belirli lokasyonlara dağıtılmıştır.
Dünyada belirli lokasyonlara dağıtılmış ve web uzayını denetim eden ve bölen 13 taneRoot (Kök) DNS sunucusu bulunur, bu ana sunuculara bölgesel olarak birçok DNS sunucusu bağlanır ve tüm dünyadaki istekleri karşılayarak alan adına bağlı IP adreslerinin ve bu IP adresine bağlı web sitesinin barındırıldığı Hosting sunucusunun (server) bulunması sağlanır.
Özetle DNS sistemi internetteki tüm domainlerin ve IP adreslerinin birbiri ile eşleşmesini ve bu sayede bağlantı kurulmasını elde eden ve yöneten sistemin kendisidir.
URL ve Alan Adı Arasındaki Fark Nedir?
Alan adı ve uzantısı (domain) web sitemizin adresini belirtir; sadece web sitemizde birçok sayfa, yazı, video yada fotoğraf galerisi olabilir. Bunların her biri web sitenizin barındırıldığı sunucuda bir dosyaya kaydedilir ve o dosya yolu internette bağlantı olarak da adlandırılan URL’ yi oluşturur.
URL (Uniform Resource Loader) şu demek oluyor ki Tek Seviye Kaynak Bulucu terimi ise bu yollara verilen addır. URL en başta bağlantı protokolü, sonrasında SLD (Second Level Domain) peşinden TLD (Top Level Domain) ve sonunda da sayfanın kayıtlı olduğu dosya yolu olarak kısımlandırılır.
Nameserver (NS) Nedir? - Niobe Hosting
Konular gizle 1 Nameserver Kavramı 2 DNS (Domain Name System) Nedir? 2.1 DNS Sunucuları Kaç Tanedir? 3 DNS Nasıl Çalışır? 4 Nameserver Nasıl Düzenlenir? 5...
www.niobehosting.com
“https://www.” bağlantı protokolünü, “niobehosting.com” internet sayfasına ilişik alan adını, “/blog/nameserever-ns-nedir/” kısmı ise alan adının saklandığı hosting sunucusunda yazının bulunmuş olduğu dosya yolunu ifade ve işaret eder.
SLD ve TLD Nedir?
Alan adları iki kısımdan oluşmaktadır, biri bizim belirlediğimiz ve harf sayı kombinasyonlarından üretilen kısmı, diğeri ise “.com”,“.net” şeklinde uzantı kısmıdır.
SLD (Second Level Domain) ikinci düzey tesir alanı adı bizim belirlediğimiz kısım, TLD (Top Level Domain) üst düzey alan adı ise çeşitli seçeneklerde olan uzantı kısmıdır.
TLD Çeşitleri Nedir?
TLD (Top Level Domain) üst düzey alan adı, ICANN tarafınca belirlenir ve kullanıma sunulur. ICANN alan adı uzantılarının bazılarının daha popüler olması ve tekelcilik oluşturma ihtimali üstüne daha çok seçenek geliştirerek ve dünya üstünde birçok şirkete tescil yetkisi vererek bu organizasyonu sağlar.
TLD’ler Generic, Country Code ve Sponsored olmak suretiyle 3 ana başlıkta değerlendirilir. Her birinin oluşturulma amacı ve kullanılış biçimi farklıdır ve başka başka anlamlar ihtiva ederler.
gTLD (Generic Top Level Domain)
En fazlaca malum ve tercih edilen TLD’ler bu kısımdadır. Genel kullanım için oluşturulan bu TLD formlarına değinelim.
- .com (commercial) ticari işletmeler.
- .net (network) web hizmetleri.
- .biz (business) iş dünyası.
- .co (corporation) firmalar.
En fazlaca malum gTLD çeşitleridir ve dünya genelinde kullanıma sunulan 1584 tane gTLD bulunur. Değişik amaçlarla ve çeşitli bölgelerde kullanılmak suretiyle türetilen gTLD çeşitlerinden bazı örnekler vermek gerekirse; “.istanbul”, “.nyc”, “.paris” şeklinde gTLD türleri mahalli ve gezinsel amaçlı oluşturulmuştur.
Ek olarak “.money”,“.me”,“.shop”,“.name” şeklinde örnekler ile finansal yada kişisel domainler oluşturmak mümkündür.
gTLD ler minimum 1 yıl ve en fazla 10 senelik sürelerle toplu olarak hiçbir belge gerektirmeden adınıza tescil (register) edilebilir. ICANN akreditasyonu olan firmalar direkt ICANN adına işlem yaparlarken bayilik sistemi ile akreditasyona gerek kalmadan birçok alt bayi tarafınca domain tescil işlemi yapılabilmektedir.
ccTLD (Country Code Top Level Domain)
Country Code Top Level Domain (ccTLD), şu demek oluyor ki ülke kodu üst düzey alan adı, ülkeleri birbirinden ayıran TLD türüdür. Bu uzantı yardımıyla domainin hangi ülkeye ilişik bulunduğunu anlamış oluruz. Dünyada şu anda kullanılan 312 tane ccTLD mevcuttur.
Genel anlamda alan adı uzantısının sonuna “nokta” dan sonrasında ülke plaka kodu şeklinde konuşlanır. Sadece bazısı direkt SLD devamına eklendikten sonra oluşturulur.
“com.tr” örneğinde ccTLD aslına bakarsak bir gTLD olan “.com” arkasına kuyruk olarak eklenmiş olur sadece benzer şekilde bir ccTLD olan “.de” direkt SLD (Second Level Domain) sonuna eklenmiş olur.
Mesela “google.com.tr” Türkiye uzantılıdır sadece “google.de”Deutchland (Almanya) uzantılıdır ve ccTLD lerin bu şekilde değişik kullanımlarına da müsaade edilir. Bazı ccTLD’ lere örnek vermek gerekirse;
- .tr - Türkiye
- .fr - Fransa
- .de – Deutchland (Almanya)
- .uk - United Kingdom (İngiltere)
- .us - USA (ABD Birleşik Devletleri)
- .cn - China (Çin Halk Cumhuriyeti)
- .br - Brazil (Brezilya)
- .in - India (Hindistan)
- .ch - Switzerland (İsviçre)
- .es - Espania (İspanya)
- .eu - European Union (Avrupa Birliği)
- .ru - Rusya
- .ca - Canada (Kanada)
- .nl - Netherland (Hollanda)
ccTLD ler ilk tescil edilmeye başlandığında Türkiye’de yetkilendirilen ODTÜ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) tarafınca yönetilmekteydi. Sonrasında “nic.tr” şirketi kuruldu ve “.tr” uzantılarının tamamı nic.tr tarafınca tescil edilmeye başlandı.
Sonrasında BTK’ ya (Bilgi Teknolojileri Kurumu) devredilen nic.tr şirketi resmi dairelere ilişik “gov.tr”, “.bel.tr”, “.edu.tr”, “pol.tr”, “tsk.tr” şeklinde uzantılı domain tescilini hala kendisi gerçekleştiriyor.
Sadece “.com.tr”,“.org.tr”,“.net.tr” şeklinde uzantılar nic.tr tarafınca Mart 2021 zamanı itibariyle yetkilendirilen kuruluşlar üstünden gerçekleştiriliyor.
“.com.tr”, “.org.tr” ve “net.tr” uzantılarının tescili için gTLD’ lerden değişik olarak bazı ek belgelere gerekseme vardır. Minimum 1 yıl en fazla 5 yıl tescil edilebilir ve kişiden kişiye şirket ve marka devri haricinde devredilemez.
sTLD (Sponsored Top Level Domain)
Sponsored Top Level Domain (sTLD) Sponsorlu Üst Düzey Alan Adı ise bir topluluk, bir kurum yada bir bölgede bulunan belirli gruplar tarafınca desteklenen bir TLD çeşididir. Bu alan adı uzantısı için birkaç örnek vermek gerekirse “.museum” uzantısı MuseDoma (Museum Domain Management Association International) internasyonal müzeler alan adı yönetimi birliği tarafınca organize edilmektedir.
- .aero - Hava Yolu Taşıma Endüstrisi Birliği
- .asia - Asya Pasifik Firmalar ve Organizasyonlar Birliği (DotAsia Organization)
- .coop – Kooperatifler
- .post - Posta Servisleri
- .travel - Gezi Acenteleri
- .xxx - Adult Siteler
- .jobs - Internasyonal İnsan Kaynakları Yöneticileri
- .gov - ABD Birleşik Devletleri Hükümeti ve Eyaletler Mahalli Yönetimler (government)
Bahsi geçen sTLD çeşitleri belirtilen organizasyonlar ve birlikler tarafınca desteklenir ve yönetilir.
Popüler Alan Adı Uzantıları Nedir?
Popüler alan adı uzantılarının sıralaması statista.com un yayınladığı rapora bakılırsa aşağıdaki şeklinde gerçekleşmiştir.
- “.com”, en fazlaca kabul gören ve en fazlaca kıymet gösterilen alan adı uzantısıdır. Birçok internet sayfası kurulurken ilk olarak bu uzantıya haiz olmaya iş koşturmacasındadır. Bu sebeple ticareti yapılmakta ve tescil edilen kullanılan yada kullanılmayan domainler binlerce dolar kıymet ile satılmaktadır. Mevcut alan adlarının % 50 üstü “.com” uzantılıdır.
- “.ru”, %6 civarında olmak suretiyle ikinci sırada yer alır. Rusya ccTLD uzantısıdır.
- “.org“, %4.5 ile 3. Sırada bulunmaktadır. Ek olarak .org uzantılı olup dünyanın ilk 10 internet sayfası içinde olan tek internet sayfası “wikipeida.org” dir.
- “.net”, gene en fazlaca tercih edilen öteki bir alan adı uzantısıdır. Gene aynı şekilde yüksek değerler ile el değiştirmektedir.
- Bundan sonrasında ülkelere ilişik ccTLD olan uzantılar sırasıyla “.in”, “.ir”, “.au”, “.uk”, “.de”, “.br” şeklinde sıralanmaktadır.
Gene yeni gTLD’ ler içinde bazıları popüler olmakta çoğunlukla tercih edilmektedir “.xyz”,“.site”,“.online”,“.top” yaygın bir halde kullanılmaktadır.
Spam Olarak Değerlendirilen Alan Adı Uzantıları
En fazlaca spam olarak değerlendirilen domainler ise aşağıdaki TLD 'lerden çıkmıştır.
- .fail
- .viajes
- .surf
- .gq
- .exposed
- .london
- .ml
- .cf
- .ga
- .tk
Bu vaka doğal olarak ki, bu TLD’leri yeğleyen internet sayfası yöneticilerinden kaynaklanıyor. Sadece bu şekilde fena ünvana haiz TLD’leri tercih edip etmemek size kalmış.
Özetle, alan adları çeşitli amacı, organizasyonu, birliği yada ülkeyi TLD’ler yardımıyla ifade etmekte sadece bir çok ülke kodlu TLD şeklinde kesinlik ifade etmez. Siz de projenize uygun bir alan adı tescil edip sitenizi oluşturabilirsiniz. Başarılar…